Tòa án TP.HCM vừa tuyên phạt cựu Tổng giám đốc SJC 25 năm tù vì giữ vai trò chủ mưu trong vụ án lũng đoạn vàng kéo dài gần 3 năm, gây thiệt hại nghiêm trọng cho thị trường vàng.

Vụ án SJC gây chấn động thị trường vàng

Ngày 30/9, Tòa án Nhân dân TP.HCM chính thức tuyên án đối với bà Lê Thúy Hằng – cựu Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) cùng nhiều đồng phạm. Phiên tòa được dư luận đặc biệt quan tâm bởi SJC là doanh nghiệp nhà nước giữ vai trò trọng yếu trong việc bình ổn thị trường vàng, do đó những sai phạm tại đây không chỉ ảnh hưởng về kinh tế mà còn tác động mạnh đến niềm tin của người dân.

Theo cáo trạng, trong giai đoạn từ tháng 9/2021 đến 9/2024, bà Hằng cùng một số lãnh đạo và nhân viên SJC đã thực hiện hàng loạt hành vi sai phạm, từ tham ô tài sản đến lợi dụng chức vụ quyền hạn để thao túng, gây thất thoát hơn 107 tỷ đồng. Riêng bà Hằng trực tiếp chiếm hưởng hơn 82 tỷ đồng.

Các bị cáo tại toà. 

Hội đồng xét xử nhận định đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, diễn ra có tổ chức, với thủ đoạn tinh vi nhằm qua mặt cơ quan quản lý. Việc lũng đoạn vàng không chỉ gây thiệt hại về tài chính cho SJC mà còn làm xói mòn uy tín của một thương hiệu vốn gắn liền với sự tin cậy trên thị trường vàng.

Hình phạt nghiêm khắc dành cho các bị cáo

Trong phần tuyên án, HĐXX xác định bị cáo Lê Thúy Hằng là người chủ mưu, giữ vai trò cao nhất và phải chịu trách nhiệm chính. Các hành vi sai phạm được chia thành hai nhóm:

Tham ô tài sản: bà Hằng chỉ đạo cấp dưới lập chứng từ khống, nâng định mức hao hụt vàng trong quá trình sản xuất, hợp thức hóa báo cáo gửi Ngân hàng Nhà nước. Thủ đoạn này giúp bị cáo chiếm đoạt hơn 95,8 lượng vàng (tương đương 8,4 tỷ đồng). Ngoài ra, việc lập chứng từ giả trong hoạt động mua bán tại Chi nhánh SJC Miền Trung còn giúp chiếm đoạt thêm 3,2 tỷ đồng.

Lợi dụng chức vụ quyền hạn: bị cáo cho đưa vàng nguyên liệu bên ngoài vào sản xuất vàng miếng và nhẫn, vi phạm nghiêm trọng quy định quản lý. Hành vi này gây thiệt hại hơn 90 tỷ đồng cho SJC. Đặc biệt, việc bán vàng bình ổn không đúng đối tượng và lập danh sách khách hàng “ảo” đã giúp bà Hằng bỏ túi thêm 73,58 tỷ đồng.

Tổng cộng, các hành vi nêu trên khiến Nhà nước và SJC thiệt hại hơn 107 tỷ đồng.

Với vai trò cầm đầu, cựu Tổng giám đốc SJC bị tuyên phạt 8 năm tù về tội “Tham ô tài sản”, 17 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, tổng hợp hình phạt 25 năm. Đây là bản án được đánh giá nghiêm khắc nhưng phù hợp với tính chất vụ việc.

Bị cáo Lê Thúy Hằng. 

Đối với các đồng phạm, nhiều cựu lãnh đạo và nhân viên SJC cũng phải nhận mức án nặng nề: Mai Quốc Uy Viễn (cựu Giám đốc xưởng vàng) 15 năm tù. Trần Tấn Phát (cựu Phó giám đốc xưởng vàng) 22 năm 6 tháng tù. Hoàng Lệ Huê (cựu Giám đốc SJC Miền Trung) 16 năm tù. Đoàn Lê Thanh (cựu nhân viên xí nghiệp nữ trang Tân Thuận) 12 năm tù.

Ngoài ra, nhiều cựu kế toán, thủ quỹ, cửa hàng trưởng, nhân viên kỹ thuật khác của SJC cũng bị xử phạt từ 2 đến 6 năm tù, một số trường hợp được hưởng án treo.

Nỗ lực khắc phục nhưng không giảm nhẹ trách nhiệm

Trong quá trình điều tra và xét xử, các bị cáo thừa nhận sai phạm, đồng thời đã nộp lại một phần hoặc toàn bộ số tiền chiếm hưởng. Cụ thể, bà Hằng đã nộp hơn 45 tỷ đồng, ông Trần Tấn Phát nộp 5,8 tỷ đồng. HĐXX đánh giá đây là tình tiết giảm nhẹ, thể hiện ý thức khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, với vai trò cầm đầu và số tiền chiếm đoạt quá lớn, bị cáo Hằng vẫn phải nhận mức án tù cao nhất.

Tòa cũng buộc bà Hằng phải bồi thường cho SJC hơn 14 tỷ đồng và nộp khắc phục 73 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước. Đây là khoản trách nhiệm dân sự khổng lồ, nhằm khôi phục một phần thiệt hại cho doanh nghiệp và xã hội.

Nhiều chuyên gia cho rằng, vụ án này là bài học lớn trong quản lý doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực nhạy cảm như vàng bạc đá quý. Sai phạm của cựu Tổng giám đốc SJC không chỉ làm thất thoát tài sản mà còn khiến niềm tin vào thị trường vàng bị lung lay.