Khi Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7 tới đây, nhiều quyền lợi của người tham gia sẽ được nâng cao.

Ngày 25/06/2025 Người quan sát có bài đăng “Còn vài ngày nữa, tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm lo mai táng cho người tham gia BHXH cũng được hưởng chế độ tử tuất”. Nội dung chính như sau:

Chế độ tử tuất theo quy định tại Luật BHXH năm 2024 tiếp tục kế thừa những nội dung cốt lõi từ Luật BHXH năm 2014, đồng thời có những điều chỉnh cụ thể nhằm nâng cao tính bao phủ và đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người tham gia. Những điểm mới đáng chú ý bao gồm việc sử dụng mức tham chiếu thay thế cho lương cơ sở khi tính trợ cấp cùng các quy định chi tiết hơn về đối tượng và điều kiện hưởng.

Đối tượng được hưởng chế độ tử tuất

Tại Điều 84, Luật BHXH năm 2024 đã mở rộng phạm vi áp dụng đối với chế độ tử tuất. Ba nhóm đối tượng được xác định gồm: thân nhân của người tham gia BHXH, người thừa kế theo quy định của pháp luật và tổ chức hoặc cá nhân có trách nhiệm lo việc mai táng.

Các trường hợp được hưởng trợ cấp tử tuất một lần

Theo quy định tại Điều 85, trợ cấp mai táng một lần được chi trả cho tổ chức hoặc cá nhân lo việc mai táng nếu người mất thuộc một trong các diện sau: người lao động (cả công dân Việt Nam và người nước ngoài làm việc tại Việt Nam) có tối thiểu 12 tháng đóng BHXH bắt buộc; người chết do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp; người đang hưởng hoặc tạm dừng hưởng lương hưu hay trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc.

Mức trợ cấp mai táng được tính bằng 10 lần mức tham chiếu tại thời điểm người hưởng qua đời. Trong bối cảnh mức lương cơ sở bị bãi bỏ, mức tham chiếu tối thiểu sẽ không thấp hơn mức lương cơ sở được áp dụng trước đó. Trường hợp người lao động bị Tòa án tuyên bố là đã chết, thân nhân vẫn được nhận trợ cấp mai táng theo quy định.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Các trường hợp hưởng trợ cấp tuất hằng tháng

Điều 86 quy định, thân nhân của người tham gia BHXH được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng nếu người mất thuộc một trong các trường hợp sau: có từ 15 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên; đang hưởng hoặc tạm dừng hưởng lương hưu; chết do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp; đang hưởng hoặc tạm dừng hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp với mức suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.

Mức trợ cấp tuất hằng tháng

Mỗi thân nhân được nhận 50% mức tham chiếu. Trong trường hợp không có người trực tiếp nuôi dưỡng, mức trợ cấp được nâng lên 70%. Việc xác định thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quy định.

Số lượng thân nhân được hưởng trợ cấp tối đa là 4 người. Nếu có từ hai người chết trở lên trong cùng một thời điểm, thân nhân sẽ được hưởng hai lần mức trợ cấp.

Thời điểm bắt đầu chi trả trợ cấp được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau khi người lao động mất hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết. Riêng trường hợp người cha qua đời trước khi con được sinh ra, bao gồm cả trường hợp người mẹ mang thai hộ, con sẽ được hưởng trợ cấp kể từ tháng sinh ra.

Ngày 9 tháng 6 năm 2025, báo Đời sống Pháp luật đưa tin “BHXH bắt buộc có gì mới từ 1/7/2025?”. Nội dung như sau:

Các nhóm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc mới từ 1/7/2025

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025, trong đó mở rộng nhóm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Cụ thể:

– Người làm việc không trọn thời gian (bán thời gian), có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất. Đây là điểm mới so với quy định hiện hành là người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc thời hạn từ 1 tháng trở lên thuộc nhóm bắt buộc.

– Người làm việc theo hợp đồng (không có tên là hợp đồng lao động) nhưng có nội dung thể hiện việc trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.

– Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố (lưu ý giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất).

– Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ.

– Quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện vốn nhà nước, người đại diện vốn của doanh nghiệp, thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên ban kiểm soát/kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng lương.

– Lực lượng dân quân thường trực.

Riêng đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, mặc dù thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014, nhưng chỉ giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất. Từ ngày 1/7/2025, nhóm này được mở rộng hưởng đầy đủ chế độ bảo hiểm xã hội (thêm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động).

Tuy nhiên, theo công văn 03/CV-BCĐ ngày 15/4/2025 của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, dự kiến sẽ kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hiện nay kể từ ngày 1/8/2025.

Khi đó, chính quyền địa phương sẽ xem xét, sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia công tác tại thôn, tổ dân phố và thực hiện chế độ, chính sách đối với các trường hợp không bố trí công tác theo quy định.

Ảnh minh họa

Mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc mới

Từ 1/7/2025, tỉ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của người lao động và người sử dụng lao động như sau:

Đối với người lao động, tỉ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc là 10,5%. Trong đó, 8% bảo hiểm xã hội (quỹ hưu trí – tử tuất), 1,5% bảo hiểm y tế và 1% bảo hiểm thất nghiệp.

Đối với người sử dụng lao động, tỉ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc là 21,5%, bao gồm 17,5% bảo hiểm xã hội (trong đó 14% cho chế độ hưu trí, 3% cho chế độ ốm đau – thai sản và 0,5% chế độ tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp), 3% bảo hiểm y tế và 1% bảo hiểm thất nghiệp.

Tuy nhiên, các mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc (tổng cộng là 32%) trên chỉ áp dụng cho người lao động Việt Nam.