Nghỉ lễ 2/9 năm nay đặc biệt có bốn ngày, và vì nhà tôi ở gần Quảng trường Ba Đình, mẹ chồng đã hào hứng lên kế hoạch cho cả đại gia đình cùng lên xem diễu binh. Tôi cũng thấy vui vẻ, nghĩ bụng cả năm có mấy dịp trọng đại như thế này, để mọi người cùng lên Hà Nội đổi gió cũng tốt.

Ngày đầu tiên trôi qua khá êm ả. Mọi người cùng nhau đi xem diễu binh, ai nấy đều phấn khởi. Buổi tối, mâm cơm đầy ắp tiếng cười nói. Nhưng sự “vô tư” của mọi người bắt đầu lộ rõ từ ngày thứ hai.

Sáng sớm, khi tôi lọ mọ xuống bếp chuẩn bị bữa sáng, mẹ chồng đã ngồi sẵn ở phòng khách, nhàn nhã đọc báo. Các cô em chồng thì vẫn còn say giấc trên phòng. “Con dâu đảm đang quá!”, mẹ chồng buông một câu khen ngợi, nhưng không hề có ý định đứng dậy giúp đỡ. “Cả năm làm dâu được mấy ngày đâu, giờ làm bù chứ còn gì.” Câu nói đó cứ vang vọng trong đầu tôi, nghe vừa xót xa vừa bất lực.

Những ngày sau đó cứ thế tiếp diễn. Mỗi bữa ăn đều là một “cuộc chiến” một mình tôi với bao nhiêu là đồ ăn, bát đũa. Hai mâm cơm đầy ắp, nào gà luộc, nem rán, giò chả, rau củ xào… nhưng tuyệt nhiên không một ai ngó ngàng đến việc bếp núc. Mấy cô em chồng thỉnh thoảng còn nhăn nhó chê món này không ngon, món kia nhạt. Ăn xong, cả nhà lại rủ nhau lên phòng xem tivi, lướt điện thoại, hoặc háo hức rủ nhau ra phố đi chơi nhân dịp nghỉ lễ. Chỉ còn lại mình tôi lúi húi dọn dẹp, rửa một chồng bát đĩa cao ngất.

Có hôm, tôi vừa dọn xong bữa trưa, mồ hôi nhễ nhại, định bụng nghỉ ngơi một chút thì mẹ chồng gọi vọng xuống: “Lan ơi, hình như nhà hết hoa quả rồi con ạ, con ra chợ mua thêm ít nhé. Tí nữa các cháu nó lại đòi ăn.” Tôi thở dài, cố gắng nuốt cục nghẹn trong lòng, xách giỏ đi chợ.

Tối đến, khi mọi người đã yên vị trên ghế sofa xem phim, tôi vẫn còn loay hoay trong bếp với chồng bát đũa của bữa tối. Cảm giác tủi thân, mệt mỏi cứ dâng lên trong lòng. Tôi tự hỏi, mình là con dâu hay là người giúp việc không công của cả gia đình?

Đến buổi tối cuối cùng, trước khi mọi người chuẩn bị đồ đạc để sáng mai về quê, không khí trong nhà vẫn rộn rã tiếng cười nói. Mẹ chồng còn dặn dò tôi đủ thứ quà cáp phải mua mang về. Tôi lặng lẽ vào phòng, lấy ra một tờ giấy đã chuẩn bị từ trước.

Khi mọi người đã tập trung ở phòng khách, tôi từ tốn bước ra, trên tay cầm tờ giấy. Mọi ánh mắt đổ dồn về phía tôi.

“Thưa mẹ, thưa các anh chị,” giọng tôi bình tĩnh nhưng đủ để thu hút sự chú ý của tất cả mọi người. “Mấy ngày qua, cả nhà mình đã có những ngày nghỉ lễ vui vẻ ở Hà Nội. Con rất vui vì mọi người đã đến chơi nhà con.”

Tôi dừng lại một chút, nhìn lướt qua từng gương mặt. Mẹ chồng có vẻ hơi khó hiểu, các em chồng thì tò mò nhìn tờ giấy trên tay tôi.

“Đây là bản kê chi tiết các khoản chi phí phát sinh trong bốn ngày qua,” tôi vừa nói vừa mở tờ giấy ra. “Tiền điện, tiền nước, tiền ga, tiền thực phẩm tươi sống, gia vị, các loại đồ ăn vặt mà mọi người đã dùng…”

Tôi đọc rõ ràng từng khoản mục, kèm theo đơn giá và tổng tiền. Khuôn mặt của mẹ chồng và các em chồng dần chuyển từ ngạc nhiên sang sững sờ, rồi tái mét.

“Tổng cộng là… 3.250.000 đồng,” tôi nói, giọng không hề run rẩy. “Con đã chia đều cho mười người, mỗi người là 325.000 đồng. Mong mọi người thanh toán giúp con.”

Cả căn phòng im lặng như tờ. Mẹ chồng lắp bắp: “Cái… cái gì thế này hả con? Chúng ta là người một nhà mà!”

Tôi nhẹ nhàng đáp: “Dạ, đúng là người một nhà. Con rất vui và luôn sẵn lòng đón tiếp mọi người. Nhưng con nghĩ, sự sẻ chia nên đến từ cả hai phía. Con không ngại vất vả, nhưng con mong sự vất vả của mình được trân trọng. Con không nghĩ việc một mình con phải lo toan mọi thứ cho mười người trong suốt bốn ngày nghỉ lễ lại là điều hiển nhiên và bình thường.”

Các cô em chồng cúi gằm mặt, không dám nhìn tôi. Mấy ngày qua, họ đã quen với việc chỉ việc ăn và chơi, coi mọi thứ tôi làm là đương nhiên. Giờ đây, tờ giấy nhỏ bé trên tay tôi như một gáo nước lạnh dội vào sự vô tâm của họ.

Mẹ chồng cố gắng vớt vát: “Nhưng mà… mẹ đã bảo là để con ‘làm bù’ những ngày ở nhà chồng mà…”

“Dạ, con hiểu ý mẹ. Nhưng con nghĩ, ‘làm bù’ nên là sự tự nguyện giúp đỡ lẫn nhau, chứ không phải là việc một người phải gánh hết mọi trách nhiệm còn những người khác thì hoàn toàn đứng ngoài,” tôi nói, giọng vẫn giữ được sự tôn trọng.

Không ai nói thêm một lời nào. Khuôn mặt ai nấy đều lộ rõ vẻ xấu hổ và tẽn tò. Tôi biết, hành động của mình có thể khiến mối quan hệ trở nên căng thẳng, nhưng tôi tin rằng, đôi khi cần phải thẳng thắn để mọi người hiểu được giá trị của sự sẻ chia và tôn trọng trong gia đình. Có lẽ, sau ngày hôm nay, mọi người sẽ có một cái nhìn khác về những ngày “về thăm” nhà tôi.