Dầu ăn chăn nuôi “hô biến” thành cho người: Nguy hiểm thế nào?

Dầu ăn dành cho chăn nuôi bị “hô biến” thành thực phẩm cho người, len lỏi vào bếp ăn tập thể, quán ăn. Vụ việc gây lo ngại vì loại dầu này khó phân biệt và có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Vụ việc một số cơ sở bị phát hiện sử dụng dầu ăn nhập khẩu với mục đích dành cho thức ăn chăn nuôi để sản xuất, chế biến thành dầu ăn để chế biến thực phẩm cho người vừa được Đài truyền hình Việt Nam đưa tin, khiến dư luận bàng hoàng

Nơi tiêu thụ chính được các đối tượng nhắm đến là những bếp ăn tập thể, nhà hàng, quán xá, kể cả những làng nghề chế biến bánh kẹo, đồ ăn vặt cho trẻ em…

Khó có thể nhận diện

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, Trường đại học Bách khoa Hà Nội, dầu ăn dùng trong thức ăn chăn nuôi khi chế biến cho người thường không để lại dấu hiệu rõ ràng.

“Con người không thể tự nhận biết qua mùi, vị hay màu sắc khi ăn phải dầu ăn cho thức ăn chăn nuôi. Khác với thực phẩm ôi thiu có thể phát hiện bằng giác quan, loại dầu cho chăn nuôi khi bị đưa vào chế biến món ăn thường không để lại dấu hiệu rõ ràng.

Nếu sử dụng lâu dài, loại dầu này có thể gây hại cho sức khỏe mà người dùng không hề hay biết”, PGS Thịnh chia sẻ.

PGS Thịnh thông tin thêm, giống như cám lợn khác với cơm, dầu ăn cho thức ăn chăn nuôi và dầu dùng cho con người là hai loại hoàn toàn khác nhau.

Dầu ăn cho thức ăn chăn nuôi chủ yếu để bổ sung chất béo, thường là dầu thô, không qua tinh chế, nên vẫn còn lẫn nhiều tạp chất. Những tạp chất này động vật có thể tiêu hóa được, nhưng với con người lại có thể gây hại cho sức khỏe.

Vì vậy, dầu ăn cho thức ăn chăn nuôi chỉ nên dùng trong chăn nuôi, tuyệt đối không được sử dụng để chế biến thực phẩm cho người.

Mối nguy tiềm tàng cho sức khỏe

Dầu ăn cho người và dầu dùng trong thức ăn chăn nuôi tuy đều được ép từ nguyên liệu thực vật như lạc, đậu tương, ngô… nhưng quá trình xử lý hoàn toàn khác nhau.

Theo PGS Thịnh, dầu dùng cho người cần được tinh chế kỹ lưỡng để loại bỏ tạp chất và độc tố, đảm bảo độ tinh khiết và an toàn cho sức khỏe. Trong khi đó, dầu ăn cho thức ăn chăn nuôi chỉ được lọc sơ hoặc tinh chế ở mức cơ bản, chủ yếu để bảo quản và bổ sung chất béo cho vật nuôi như cá, gà, lợn, trâu, bò…

Thực tế, động vật không nhất thiết phải bổ sung dầu, bởi chúng có thể tiêu hóa thức ăn thô như cám, ngô, thóc… và tự đào thải phần dư thừa.

Ngược lại, con người cần thực phẩm sạch và được chế biến kỹ càng. Việc sử dụng dầu dành cho động vật để chế biến thức ăn cho người không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn là hành vi vi phạm pháp luật”, PGS Thịnh phân tích.

PGS Thịnh bổ sung, dầu ăn cho thức ăn chăn nuôi nếu con người ăn phải có thể gây hại cho sức khỏe vì còn lẫn nhiều tạp chất. Điều này giống như ăn gạo còn lẫn thóc, dễ ảnh hưởng đến tiêu hóa.

Hiện chưa có nhiều nghiên cứu chuyên sâu về tác hại cụ thể của việc con người ăn nhầm dầu dành cho chăn nuôi.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, loại dầu này rất khó tiêu hóa đối với cơ thể người, thậm chí có thể gây rối loạn chuyển hóa hoặc dẫn đến một số bệnh lý nếu sử dụng lâu dài.

Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), việc sử dụng dầu ăn chăn nuôi chế thành thực phẩm cho người vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Trước thông tin một số cơ sở bị phát hiện sử dụng dầu ăn nhập khẩu với mục đích dành cho thức ăn chăn nuôi để sản xuất, chế biến thành dầu ăn để chế biến thực phẩm cho người, Cục An toàn Thực phẩm khuyến cáo các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là bếp ăn tập thể và đơn vị cung cấp suất ăn sẵn cần yêu cầu nhà cung cấp làm rõ hồ sơ công bố, hồ sơ nguyên liệu của sản phẩm, không chỉ dựa vào bao bì, nhãn mác.

Cùng với đó, không sử dụng nguyên liệu không đúng mục đích công bố trong chế biến thực phẩm, kể cả khi có đủ hóa đơn, chứng từ.

Đồng thời, Cục An toàn thực phẩm nhấn mạnh, mọi hành vi cố tình sử dụng nguyên liệu không đúng với mục đích đã đăng ký để chế biến thực phẩm, đặc biệt trong trường hợp nguyên liệu không bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng, sẽ bị cơ quan chức năng xem xét, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.