Theo chuyên gia, hiện tượng lốc xoáy cũng là một cơn bão nhưng ở quy mô rất nhỏ, nhỏ hơn bão rất nhiều cả về mặt kích thước, không gian và thời gian tồn tại.

Hoàn lưu bão Bualoi (bão số 10) đã gây lốc xoáy tại nhiều đại phương như Ninh Bình, Hưng Yên, Quảng Ninh, Hải Phòng khiến nhiều người tử vong và bị thương, nhiều nhà bị tốc mái.

Giải thích về vấn đề trên, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho rằng về mặt bản chất, hiện tượng lốc xoáy cũng là một cơn bão nhưng ở quy mô rất nhỏ, nhỏ hơn bão rất nhiều cả về mặt kích thước, không gian và thời gian tồn tại.

Ông Khiêm cho biết những cơn bão cũng hình thành xoáy như vậy nhưng duy trì trong thời gian dài, quy mô không gian lớn thì cơ quan chức năng có vệ tinh, radar, mô hình tính toán biết được hình hài, cấu trúc của bão, khi đó có thể phân tích, theo dõi thì có thể dự báo được.

Tuy nhiên, đối với dông, lốc xoáy xảy ra trong phạm vi hẹp, nhỏ nên chỉ quan trắc bằng mắt thường, theo ông Khiêm.

Ông Khiêm cho hay hiện nay khoa học khí tượng chỉ cảnh báo khả năng xảy ra lốc xoáy, vòi rồng, mưa đá trong điều kiện có các đám mây dông rất mạnh, được hình thành trong môi trường nóng, ẩm, bất ổn định lớn.

“Khoa học hiện nay chỉ có thể đưa ra được cảnh báo như vậy chứ chưa đưa được dự báo vị trí, cường độ hay diễn biến của các lốc xoáy, vòi rồng”, ông Khiêm nói.

Còn ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết hoàn lưu phía Bắc tâm bão Bualoi mạnh và rộng hơn hoàn lưu phía Nam. Đây cũng là điểm chung của đa số các cơn bão.

Theo ông Lâm, do rìa phía Bắc của các cơn bão thường là áp cao cận nhiệt đới nên khu vực này có ranh giới gradient (độ dốc áp suất) khí áp lớn hơn, sự khác nhau giữa khối khí phía Bắc với khối khí trong vùng tâm bão lớn hơn về các đặc tính nhiệt độ, áp suất và độ ẩm nên giao tranh của hai khối khí gây mưa dông và gió thường mạnh hơn ở phía Bắc tâm bão.

“Bão Bualoi khi đi vào khu vực Bắc Trung Bộ thì phần rìa phía Bắc nằm ở vùng đồng bằng Bắc Bộ nên đã xảy ra dông mạnh, nhiều ổ dông lớn đã hình thành trong sáng 29/9 kèm theo đó là các cơn lốc xoáy đã được ghi nhận ở Ninh Bình, Hưng Yên, Hải Phòng…”, ông Lâm nói.

Ông Lâm cho biết các trận lốc xoáy này có quy mô rất nhỏ (vài chục tới vài trăm mét), thời gian xảy ra ngắn (vài phút tới vài chục phút) và thường chỉ được ghi nhận ở những vùng không gian rộng như các cánh đồng, dọc các đường quốc lộ.

Theo ông Lâm, do quy mô lốc xoáy rất nhỏ, đường kính chỉ vài chục cho đến vài trăm mét nên các radar, vệ tinh gần như không thể nắm bắt được vị trí, hình hài của lốc xoáy.

Từ đó, vị chuyên gia cho hay công tác đo đạc, quan trắc, dự báo lốc xoáy rất khó, cơ quan chức năng chỉ có thể cảnh báo trong các cơn dông có khả năng xảy ra lốc xoáy.

Ông Lâm cũng cảnh báo với các cơn lốc xoáy dù quy mô nhỏ nhưng tốc độ gió lại rất lớn, tương đương với gió trong bão và gió giật mạnh trong các cơn dông. Do vậy, thiệt hại về người, tài sản, cây cối, vật dụng bị cuốn theo cơn lốc rất nhiều, gây ra thiệt hại dọc theo đường di chuyển của lốc xoáy.

Theo dự báo, từ nay đến cuối năm sẽ có khoảng 2-4 cơn bão, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, trong đó có 1-2 cơn có thể ảnh hưởng đến nước ta, tập trung ở khu vực Trung Bộ.

Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia cho biết đến 17h30 ngày 29/9, bão Bualoi đã khiến 13 người chết (Huế 1 người, Thanh Hóa 1 người, Ninh Bình 9 người, Hưng Yên 2 người), 13 người mất tích, 8 người mất liên lạc và 35 người bị thương.

Bão số 10 cũng làm hơn 8.220 nhà bị hư hỏng tốc mái, trong đó nhiều nhất là Hà Tĩnh hơn 4.770 nhà; Nghệ An hơn 2.350 nhà; Ninh Bình gần 840 nhà…

Mưa bão làm ngập, thiệt hại gần 3.070ha lúa, hoa màu; sạt lở 7 điểm đê.