Đầu năm học mới, lực lượng chức năng tại nhiều địa phương đã đồng loạt ra quân kiểm tra, xử lý vi phạm an toàn giao thông trong học sinh, sinh viên và phụ huynh. Những con số xử phạt hàng nghìn trường hợp chỉ sau ít ngày cho thấy quyết tâm lập lại trật tự, đồng thời gửi đi thông điệp rõ ràng: phụ huynh không thể “dễ dãi” để con vi phạm mà không gánh trách nhiệm.

Hành vi vi phạm phổ biến nhất là học sinh đi xe máy không đội mũ bảo hiểm. Ảnh: Lê Khánh.

Xử lý nghiêm để răn đe

Ngay trong tuần đầu năm học, tại Hà Nội, gần 1.000 trường hợp học sinh, phụ huynh đã bị xử lý; gần 500 phương tiện bị tạm giữ. Trong đó, lỗi vi phạm phổ biến nhất là không đội mũ bảo hiểm (khoảng 800 trường hợp), tiếp đến là học sinh chưa đủ tuổi điều khiển mô tô, xe máy điện, hoặc không có giấy phép lái xe. Cùng thời điểm, tại TPHCM, nhiều học sinh bị phát hiện điều khiển xe máy khi chưa đủ điều kiện, mức phạt tổng cộng cả học sinh và phụ huynh có trường hợp lên tới hơn 10 triệu đồng.

Thực tế ghi nhận ở cả hai thành phố cho thấy, vào giờ cao điểm trước cổng trường, tình trạng phụ huynh dừng đỗ xe tràn lan dưới lòng đường, gây ùn tắc, hay học sinh vi phạm luật giao thông vẫn còn diễn ra. Có trường hợp phụ huynh N.T.Đ. (Ba Đình, Hà Nội) chở con gái không đội mũ bảo hiểm, giải thích rằng quãng đường đi học ngắn nên “tiện đường” quên mũ. Ở TPHCM, em B.M.Q., 17 tuổi, bị phát hiện lái xe Future khi chưa đủ tuổi, không có giấy đăng ký xe, không căn cước công dân. Tổ công tác lập biên bản, đồng thời phạt chủ xe 9 triệu đồng vì giao xe cho người chưa đủ điều kiện, tổng cộng mức phạt 10,9 triệu đồng.

Không chỉ vậy, trong tháng 8/2025, theo thống kê của Cục CSGT, học sinh chiếm tới 10,8% số vụ tai nạn giao thông. Đây là con số gióng lên hồi chuông cảnh báo, cho thấy việc siết chặt kiểm tra, xử lý vi phạm không chỉ để răn đe mà còn để phòng ngừa những hệ lụy nghiêm trọng hơn.

Thiếu tá Nguyễn Văn Thà – cán bộ Đội CSGT đường bộ số 2 (Công an TP Hà Nội) nhận định: “Qua thời gian triển khai quyết liệt, công tác tuyên truyền và xử lý vi phạm đối với phụ huynh, học sinh đã tạo những chuyển biến tích cực. Ý thức của phần lớn phụ huynh và học sinh đã được nâng cao, tình trạng vi phạm tại một số khu vực cổng trường đã giảm. Đơn vị cũng tiếp tục bố trí các tổ tuần tra, kiểm soát để tập trung xử lý các hành vi vi phạm của phụ huynh và học sinh, nhằm bảo đảm an toàn cho học sinh đến trường”.

Còn theo Trung tá Đỗ Quốc Minh – Phó Trưởng Công an phường Ngọc Hà (Hà Nội), việc kiểm tra, xử lý vi phạm không chỉ nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của học sinh, phụ huynh, mà còn hướng đến mục tiêu kéo giảm tai nạn giao thông, bảo đảm an toàn ngay từ đầu năm học mới. “Chúng tôi sẽ làm rõ trách nhiệm của chủ xe trong trường hợp giao xe cho người chưa đủ điều kiện điều khiển và xử lý nghiêm theo quy định” – ông Minh cho biết.

Phụ huynh cần làm gương

Điểm chung của nhiều vụ vi phạm là sự buông lỏng từ phía phụ huynh. Vì bận rộn công việc, không ít cha mẹ để con tự điều khiển xe máy đến trường khi chưa đủ tuổi, chưa được đào tạo bài bản. Thậm chí, có phụ huynh cho rằng “đường ngắn, đi cho tiện” nên bỏ qua việc đội mũ bảo hiểm cho con. Sự dễ dãi này, nếu không chấn chỉnh, sẽ trở thành thói quen nguy hiểm của thế hệ trẻ khi tham gia giao thông.

Các vụ xử phạt gần đây cho thấy quan điểm mới: học sinh vi phạm, phụ huynh phải chịu trách nhiệm. Tại TPHCM, nhiều trường hợp cha mẹ phải nộp phạt tới 10-12 triệu đồng vì để con điều khiển xe khi chưa có bằng lái. Đây không chỉ là chế tài kinh tế, mà còn mang tính răn đe, buộc phụ huynh phải cân nhắc, giám sát con em mình.

Một biện pháp khác cũng đang được triển khai là thông báo vi phạm về nhà trường để kết hợp đánh giá hạnh kiểm học sinh. Như vậy, trách nhiệm không dừng ở mức phạt hành chính mà còn ảnh hưởng đến quá trình học tập, rèn luyện của các em. Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan chức năng – nhà trường – gia đình được kỳ vọng sẽ từng bước hình thành thói quen tuân thủ luật giao thông cho thế hệ trẻ.

Cần nhấn mạnh rằng, ở lứa tuổi học sinh, việc thiếu kinh nghiệm, chưa nắm vững kỹ năng xử lý tình huống khi tham gia giao thông dễ dẫn đến tai nạn đáng tiếc. Khi không có sự giám sát từ cha mẹ, nhiều em còn muốn thể hiện bản thân, dễ hành động bồng bột. Bởi vậy, việc siết kỷ cương ngay từ đầu năm học là bước đi cần thiết để bảo vệ an toàn cho chính các em.

Thực tế cho thấy, sau các đợt ra quân xử lý vi phạm an toàn giao thông, ý thức chấp hành của học sinh và phụ huynh đã có chuyển biến. Tại nhiều cổng trường ở Hà Nội, tình trạng dừng đỗ tùy tiện đã giảm. Ở ngoại thành, lực lượng công an kiên quyết xử lý bãi giữ xe trái phép quanh trường, ngăn chặn học sinh sử dụng phương tiện không đúng quy định. Trên những tuyến đò, học sinh được nhắc nhở mặc áo phao bắt buộc khi sang sông. Ở TPHCM, CSGT làm việc trực tiếp với các bãi giữ xe, yêu cầu không nhận xe của học sinh chưa đủ điều kiện.

Những động thái đó gửi đi thông điệp rõ ràng: luật giao thông không thể bị xem nhẹ, và phụ huynh phải làm gương cho con. Sự quyết liệt từ lực lượng chức năng, cùng sự đồng hành của nhà trường và ý thức từ mỗi gia đình, sẽ góp phần tạo ra một môi trường giao thông học đường an toàn, văn minh.

Khi phụ huynh đã phải bỏ ra khoản tiền lớn vì sự “dễ dãi” của mình, hy vọng kỷ cương giao thông học đường sẽ được siết chặt hơn, để không chỉ ngăn chặn vi phạm trước mắt, mà còn hình thành thói quen tuân thủ luật lâu dài cho học sinh, sinh viên – những công dân trẻ của tương lai.