Trả lời Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas nhìn nhận, trong thực tế nhiều cá nhân, hộ kinh doanh thực hiện chuyển tiền vào tài khoản cá nhân, điều này đã hiểu sai bản chất, dẫn đến các rủi ro tiềm tàng, bị truy thu thuế, nghiêm trọng hơn là các tội nặng hơn trong tương lai.

Do đó, ông Tuấn chia sẻ 5 hiểu sai thường thấy về việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân mà người nộp thuế là cá nhân, hộ kinh doanh cần chủ động tìm hiểu để tuân thủ.

Thứ nhất, có đăng ký kinh doanh hay không đăng ký kinh doanh mà có hoạt động kinh doanh bán hàng, dịch vụ thì vẫn phải thực hiện nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh.

Ông Tuấn phân tích, nhiều người kinh doanh trên thực tế nhưng không hề đăng ký kinh doanh và suy nghĩ đơn giản rằng mình có làm ăn cũng không ai biết, không ai quản lý, không thực hiện nghĩa vụ thuế. Ví dụ, có độc giả thắc mắc rằng mình kinh doanh ô tô cũ, nhưng không đăng ký kinh doanh, thì nghĩa vụ thuế có xảy ra hay không.

Ông Tuấn khẳng định, khi một người đã thực hiện việc kinh doanh trên thực tế thì nghĩa vụ nộp thuế sẽ xảy ra.

“Sự hiểu nhầm này dẫn đến 2 hành vi rủi ro xảy ra là tội không đăng ký kinh doanh theo quy định hoặc trốn thuế (chưa thực hiện nghĩa vụ thuế)”, ông Tuấn nói thêm.

Một cửa hàng ăn uống đã ra thông báo: Quán tạm ngừng nhận chuyển khoản

Thứ hai, về vấn đề thanh toán bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản. Đa phần cá nhân, hộ kinh doanh cho rằng chỉ khi doanh thu phát sinh bằng cách chuyển khoản vào tài khoản cá nhân, mới phải thực hiện nghĩa vụ thuế. Còn trường hợp thu tiền mặt có thể trốn thuế hoặc kê khai doanh thu thấp hơn thực tế không ai biết.

Vị đại diện Keytas cho rằng, đây là một hiểu nhầm cực kỳ nguy hiểm bởi nghĩa vụ thuế luôn xảy ra trên tổng doanh thu.

Trên thực tế, có nhiều nhà hàng, quán ăn… thông báo chỉ nhận tiền mặt, không nhận chuyển khoản, mong quý khách thông cảm. Ông Tuấn đánh giá, những hộ kinh doanh như trên rất khó lòng hoạt động lâu dài, cơ quan thuế rất dễ chú ý đến những trường hợp này.

“Khi hành vi này xảy ra thì cơ quan thuế sẽ truy thu và rất dễ bị truy tố bởi đây là cố tình trốn thuế chứ không phải vô tình”, ông Tuấn quan ngại.

Hiểu nhầm thứ ba đó chính là việc nhiều cá nhân cho rằng, chia doanh thu ra nhiều tài khoản nhận tiền để làm giảm nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, ông Tuấn nhận định đây cũng là một sai lầm đối với người nộp thuế bởi tổng doanh thu sẽ được tính trên tổng tất cả các tài khoản của cá nhân đó.

Hiện phương thức định danh điện tử đã được áp dụng, dữ liệu của cơ quan thuế đang cập nhật, từ 1/7 quy định sử dụng mã số định danh cá nhân thay cho mã số thuế cũng được áp dụng cho cả cá nhân, hộ kinh doanh và doanh​ nghiệp.

“Các thông tin của người nộp thuế đã định danh trên VneID, liên kết trên tài khoản ngân hàng và ứng dụng eTax Mobile. Dữ liệu này có thể bí mật đối với cá nhân nhưng với các cơ quan chức năng hoàn toàn có đầy đủ thông tin, chứng cứ để xem xét nghĩa vụ thuế của người nộp thuế”, ông Tuấn nêu rõ.

Ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas

Thứ tư, là hiểu nhầm về ghi nội dung nhận tiền. Cụ thể, người nộp thuế chủ quan cho rằng, nội dung chuyển khoản thanh toán không liên quan đến mua bán hàng hoá, dịch vụ thì không ai biết và chỉ thực hiện nghĩa vụ thuế trên các nội dung liên quan đến mua bán hàng.

Theo ông Lê Văn Tuấn, đây cũng là một hiểu nhầm bởi tổng doanh thu vẫn có, bất kể nội dung chuyển khoản ghi là gì đi chăng nữa. Và người nộp thuế cũng không nên thắc mắc tại sao cơ quan thuế biết được đó là tiền bán hàng.

Bởi cơ quan thuế, cơ quan chức năng khác có các biện pháp nghiệp vụ để xác minh được đó có phải là doanh thu của người nộp thuế hay không. Nếu người nộp thuế không giải trình được rõ ràng, nhà chức trách có cơ sở nghi là trốn thuế.

“Dù có ghi nội dung khác đi nhưng bản chất vẫn là dòng tiền kinh doanh, là bán hàng, cung cấp dịch vụ và thu tiền về”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Cuối cùng, một vấn đề mà nhiều hộ, cá nhân kinh doanh cũng rất dễ hiểu sai đó là doanh thu kê khai không đến từ bán hàng và thu được tiền. Mà bản chất doanh thu kê khai thuế đến từ việc chuyển giao quyền sở hữu, sử dụng hàng hoá cho người mua, không phân biệt là đã thu được tiền hay chưa.

Đối với dịch vụ là thời điểm hoàn thành cung ứng dịch vụ, hoặc lúc thu tiền trước.

“Nghĩa vụ thuế xảy ra và người nộp thuế kê khai tại thời điểm nêu trên chứ không phải là đến khi thu được tiền mới thực hiện nghĩa vụ thuế. Rất nhiều hộ kinh doanh hiểu nhầm điều này”, ông Tuấn cho hay.

Từ 5 hiểu lầm thường xảy ra, ông Tuấn khuyên rằng đối với hộ kinh doanh cần thực hiện “tự kê khai thuế và tự chịu trách nhiệm”.

Do đó, khi người nộp thuế chủ động tiếp cận pháp luật thuế, tuân thủ kê khai thuế thì cơ quan thuế sẽ truy thu tiền thuế còn thiếu và tính lãi chậm nộp.

Còn nếu trường hợp phát hiện hành vi cố tình trốn thuế như không đăng ký kinh doanh, nhận tiền mặt, chia nhiều tài khoản nhận tiền khác nhau, ghi các nội dung chuyển tiền không liên quan đến mua bán hàng hoá, dịch vụ…đó là các hành vi cố tình trốn thuế.

Và khi đã có yếu tố cố tình, không chỉ truy thu, tính lãi mà có thể áp dụng các chế tài nặng hơn như truy tố, khởi tố hình sự, cấm xuất nhập cảnh… nhằm răn đe, xử lý nghiêm các hành vi trốn thuế.

“Các cá nhân, hộ kinh doanh cần xác định mục tiêu lâu dài, chủ động tìm hiểu pháp luật thuế và thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ. Tránh đối diện với các rủi ro pháp lý trong tương lai”, ông Tuấn kết luận.