Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP HCM Phạm Khánh Phong Lan cho rằng lòng se điếu rất hiếm gặp, cả nghìn con lợn mới có một, nên sản phẩm rao bán hàng ngày có thể là giả và được làm bằng phụ gia, hóa chất.

Trao đổi với VnExpress chiều 6/5, bà Lan nói như trên trong bối cảnh gần đây mạng xã hội và thị trường xuất hiện nhiều thông tin mua bán lòng se điếu (còn gọi phèo hai da), giá hàng triệu đồng mỗi kg. Mạng xã hội cũng lan truyền video ghi lại cảnh chủ quán ăn tại Hà Nội khoe cỗ lòng se điếu dài tới 40 m, nặng 5,8 kg từ lợn cái nặng hơn 100 kg, với nhiều tranh cãi về tính xác thực.

Lòng se điếu là một đoạn ruột non của lợn, có thành ruột dày và nhiều nếp gấp niêm mạc ruột so với lòng ruột non bình thường.

“Việc mua bán sản phẩm này khả năng là hành vi gian lận thương mại để tăng lợi nhuận, sản phẩm rao bán hàng ngày có thể là giả, được xử lý qua nhiều biện pháp khác nhau, có thể sử dụng hóa chất để làm dày lớp niêm mạc ruột”, bà Lan nói.

Theo người đứng đầu ngành an toàn thực phẩm TP HCM, hiện chưa có thông tin khoa học chính thức nào giải thích cơ chế sinh học tạo nên lòng se điếu. Đến nay, có hai quan điểm chính xoay quanh việc hình thành lòng se điếu. Tần suất phát hiện lòng se điếu ở lợn được chăn nuôi thả nhiều hơn so với lợn nuôi công nghiệp, nhưng thực tế cả nghìn con mới phát hiện một trường hợp. “Có thể với kiểu nuôi chăn thả, lợn ăn những loại thức ăn khác, kể cả đất sỏi nên bộ ruột đột biến dày lên tạo nhiều nếp gấp niêm mạc để thích nghi”, bà nói.

Quan điểm khác, lòng se điếu có thể xuất hiện khi con lợn mắc bệnh lý đường ruột (nhiễm trùng, nhiễm ký sinh trùng…) làm cho niêm mạc ruột bị bào mòn. Khi hồi phục, cơ thể tái tạo lớp niêm mạc dày hơn với những nếp gấp bất thường.

“Với cơ chế hình thành như trên thì việc tìm được lòng se điếu phải nói là rất hiếm”, bà Lan phân tích.

Sở An toàn thực phẩm TP HCM đang phối hợp truy xuất nguồn gốc, lấy mẫu kiểm nghiệm lòng se điếu, làm rõ có sử dụng phụ gia hay chứa chất độc hại hay không. Đến nay, cơ quan chức năng chỉ tập trung kiểm tra các sản phẩm như thịt, cá, chưa kiểm tra lòng se điếu.

Mới đây, trên trang cá nhân, đầu bếp Võ Quốc kêu gọi mọi người “ngừng ngay việc ăn lòng se điếu”, bởi “lòng thường được cho hóa chất vào làm ra lòng se điếu bán giá gấp 10 lần” và “rất hiếm, không có nhiều để bán tràn lan”.

Còn PGS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học bách khoa Hà Nội, cho rằng do lòng se điếu khan hiếm, nhiều nơi sử dụng hóa chất để tạo ra sản phẩm giả, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe. Một số hóa chất như oxy già, phèn chua thường được dùng để ngâm, làm cho bề mặt ruột trắng, cứng, đều nguy hiểm nếu sử dụng với nồng độ cao hoặc ngâm lâu. Trong đó, formol là chất cấm tuyệt đối trong thực phẩm, thường bị lạm dụng để kéo dài thời gian bảo quản nhờ khả năng diệt vi sinh vật. Nếu tiêu thụ thực phẩm có chứa formol, người dùng có nguy cơ bị đau bụng dữ dội, nôn ói, viêm cấp tính dạ dày, ruột, thậm chí tăng nguy cơ ung thư nếu tiếp xúc lâu dài.

Các chuyên gia khuyến cáo chọn mua nội tạng động vật tại những cơ sở uy tín, truy xuất được nguồn gốc và không nên sử dụng thường xuyên. Khi chọn mua, nên ưu tiên những đoạn ruột tròn phẳng, có màu trắng hồng, bề mặt nhẵn, không có mùi lạ để đảm bảo an toàn và chất lượng.

Món lòng lợn. Ảnh: Bùi Thủy

Lê Phương