Trong nghị quyết vừa được Bộ Chính trị thông qua, Việt Nam sẽ triển khai khám sức khỏe miễn phí cho toàn dân từ năm 2026, tiến tới miễn viện phí cơ bản vào năm 2030 trong phạm vi bảo hiểm y tế. Đây là bước ngoặt lịch sử trong chiến lược chăm sóc sức khỏe toàn dân, giảm gánh nặng chi phí y tế và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Khám sức khỏe miễn phí từ 2026 – bước khởi đầu cho lộ trình miễn viện phí

Nghị quyết số 72 do Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành đã chính thức xác định mục tiêu: từ năm 2026, người dân cả nước sẽ được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất một lần mỗi năm. Song song, mỗi cá nhân sẽ có sổ sức khỏe điện tử, giúp quản lý toàn bộ thông tin y tế theo vòng đời, từ tiêm chủng, bệnh sử cho đến các lần điều trị. Đây được coi là giải pháp đột phá để phát hiện sớm bệnh tật, phòng ngừa rủi ro và giảm đáng kể chi phí điều trị.

Nghị quyết nhấn mạnh: đến năm 2030, trong phạm vi bảo hiểm y tế, người dân sẽ chính thức được miễn viện phí cơ bản. Điều này đồng nghĩa với việc hàng triệu hộ gia đình sẽ bớt đi gánh nặng chi tiêu y tế, thay vào đó có thể tập trung nhiều hơn cho chất lượng cuộc sống, giáo dục và an sinh.

Để thực hiện mục tiêu này, Bộ Chính trị đưa ra hàng loạt giải pháp cụ thể. Đến năm 2026, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt tối thiểu 95% dân số, hướng tới toàn dân vào năm 2030. 100% trạm y tế xã được đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị và nhân lực. Đến 2027, mỗi xã sẽ có ít nhất 4 – 5 bác sĩ thường trực. Các nhóm chính sách xã hội, người thu nhập thấp, người yếu thế sẽ là đối tượng ưu tiên đầu tiên trong lộ trình miễn viện phí.

Toàn dân được miễn viện phí cơ bản từ năm 2030. Ảnh minh hoạ

Song song, ngân sách Nhà nước và Quỹ bảo hiểm y tế sẽ chi trả cho các dịch vụ phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, chi phí vận chuyển cấp cứu ngoại viện và một số dịch vụ khám chữa bệnh cơ bản.

Mục tiêu sức khỏe toàn dân: Từ nâng cao tầm vóc đến tăng tuổi thọ

Theo định hướng, Bộ Chính trị đặt mục tiêu đến năm 2030, các chỉ số về sức khỏe toàn dân có sự cải thiện vượt bậc. Tuổi thọ trung bình đạt 75,5 tuổi, trong đó ít nhất 68 năm là sống khỏe mạnh. Trẻ em và thanh thiếu niên từ 1 – 18 tuổi tăng chiều cao trung bình thêm tối thiểu 1,5 cm. Tỷ lệ tiêm chủng trong chương trình mở rộng đạt trên 95%. Tỷ lệ người dân thường xuyên tham gia hoạt động thể chất tăng thêm ít nhất 10%.

Bên cạnh đó, công tác kiểm soát các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe như rượu bia, thuốc lá, ô nhiễm không khí, đất, nước sẽ được siết chặt. Mục tiêu là giảm thiểu bệnh tật và kéo dài số năm sống khỏe mạnh.

Đặc biệt, nghị quyết cũng hướng tới tầm nhìn 2045, khi Việt Nam trở thành quốc gia có hệ thống y tế hiện đại, công bằng và hiệu quả, ngang tầm các nước phát triển. Khi đó, tuổi thọ trung bình dự kiến vượt mốc 80 tuổi, số năm sống khỏe mạnh đạt trên 71 năm, còn tầm vóc, thể lực thanh niên Việt Nam tiệm cận chuẩn quốc tế.

Để hiện thực hóa, mỗi năm sẽ có ít nhất 1.000 bác sĩ được luân chuyển về công tác tại tuyến xã, bảo đảm đến năm 2030, mỗi trạm y tế cấp xã đều có đủ bác sĩ theo quy định. Điều này không chỉ giảm tải bệnh viện tuyến trên mà còn giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngay tại địa phương.

Bác sĩ khám bệnh tại một bệnh viện ở TP HCM, tháng 6/2024. Ảnh: Quỳnh Trần

Chính sách đặc thù: Đãi ngộ ngành y, khuyến khích xã hội hóa y tế

Để thúc đẩy lộ trình miễn viện phí, nghị quyết nhấn mạnh vai trò của đội ngũ nhân lực y tế. Nghề y tiếp tục được xác định là nghề đặc biệt, cần được đãi ngộ vượt trội cả về lương, phụ cấp lẫn môi trường làm việc.

Cụ thể, phụ cấp ưu đãi nghề tối thiểu 70% sẽ áp dụng cho cán bộ y tế thường xuyên làm chuyên môn tại trạm y tế xã và y tế dự phòng. Với khu vực miền núi, hải đảo, vùng kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, mức phụ cấp có thể lên đến 100%. Bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế dự phòng được xếp lương từ bậc 2 chức danh nghề nghiệp ngay khi tuyển dụng.

Song song, Bộ Chính trị khuyến khích phát triển các bệnh viện tư nhân quy mô lớn, kỹ thuật cao, ngang tầm khu vực. Các cơ sở y tế phi lợi nhuận sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, nhằm tạo môi trường thuận lợi để xã hội hóa y tế, mở rộng dịch vụ cho người dân.

Ngoài ra, nghị quyết cũng đề cập tới việc đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế bổ sung, kết hợp giữa bảo hiểm công và bảo hiểm sức khỏe thương mại. Điều này giúp người dân có thêm lựa chọn bảo vệ sức khỏe, đồng thời tạo động lực để hệ thống y tế cạnh tranh và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Đặc biệt, ngày 7/4 hàng năm, vốn là Ngày Sức khỏe thế giới sẽ chính thức được chọn là Ngày Sức khỏe toàn dân ở Việt Nam. Đây là thông điệp mạnh mẽ khẳng định sức khỏe cộng đồng là ưu tiên số một trong mọi chính sách phát triển.