Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, vệt sáng xuất hiện trên bầu trời sáng nay là do Trung Quốc đã phóng thành công tàu chở hàng vũ trụ Thiên Châu 9 từ bãi phóng Văn Xương, tỉnh Hải Nam.

Vệt sáng chuyển động trên bầu trời sáng sớm nay được người dân ở Quảng Ngãi chụp lại – Ảnh: FB HUY NGUYỄN

Sáng 15-7, trên mạng xã hội chia sẻ thông tin và hình ảnh về một vệt sáng chuyển động trên bầu trời sáng sớm nay.

“Sáng nay trên khắp bầu trời tại Quảng Nam (cũ) đã nhìn thấy hiện tượng lạ, một vệt sáng kéo dài xuất hiện kèm theo chuyển động khiến người dân hoang mang” – nhóm Facebook người Duy Xuyên chia sẻ.

Hình ảnh và video vệt sáng xuất hiện trên bầu trời được nhiều người dân ở các tỉnh, thành miền Trung như Đà Nẵng, Quảng Ngãi… ghi lại.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết hiện tượng vệt sáng trên bầu trời (nhìn từ phía Việt Nam) này là do Trung Quốc đã phóng thành công tàu chở hàng vũ trụ Thiên Châu 9 từ bãi phóng Văn Xương, tỉnh Hải Nam bằng tên lửa đẩy Trường Chinh 7.

Thời điểm Trung Quốc phóng là lúc 5h34 sáng, giờ Bắc Kinh (tức 4h34 sáng, giờ Hà Nội).

Chuyên gia thời tiết Huy Nguyễn cũng cho biết hình ảnh được quay và chụp tại khu vực bầu trời phía đông miền Trung vào khoảng 4h40 sáng nay, là hình ảnh tên lửa đẩy Trường Chinh 7 (Long March 7) đang phóng tàu vũ trụ Thiên Châu 9 (Tianchou 9) của Trung Quốc vào không gian.

Tên lửa Trường Chinh 7 là một tên lửa đẩy siêu vượt âm (tốc độ lớn hơn 8.575km/h) sẽ tạo ra một “bức tường âm thanh” phía sau nó. Vệt khí màu trắng hình nón phía sau tên lửa siêu thanh được gọi là đám mây ngưng tụ (condensation cloud) hoặc vệt ngưng tụ (vapor cone).

Vệt sáng được người dân chụp lại lúc 4h39 sáng nay – Ảnh: NCHMF

Theo chuyên gia thời tiết Huy Nguyễn, vệt sáng màu trắng chúng ta thấy được bằng mắt thường là do bốn yếu tố.

Thứ nhất, sóng xung kích (shockwave). Khi tên lửa di chuyển với tốc độ siêu thanh, nó nén không khí phía trước tạo ra các sóng xung kích. Những sóng này làm giảm áp suất và nhiệt độ của không khí ở một số khu vực phía sau tên lửa.

Thứ hai, ngưng tụ hơi nước. Trong điều kiện áp suất và nhiệt độ thấp do sóng xung kích gây ra, hơi nước trong không khí ngưng tụ thành các giọt nhỏ li ti, tạo thành một đám mây trắng. Đám mây này thường có hình nón vì sóng xung kích lan tỏa theo hình nón (gọi là nón Mach) từ điểm mũi của tên lửa.

Thứ ba, điều kiện môi trường. Hiện tượng này dễ thấy hơn trong điều kiện không khí ẩm, khi có nhiều hơi nước để ngưng tụ. Nếu không khí quá khô, vệt khí có thể không xuất hiện hoặc khó thấy.

Thứ tư, hiệu ứng thị giác. Vệt khí trắng không phải là khói hay nhiên liệu cháy, mà chỉ là hơi nước ngưng tụ, nên nó thường xuất hiện và biến mất nhanh chóng khi tên lửa di chuyển qua các vùng không khí có điều kiện khác nhau.

Góc nhìn của người quan sát và thời điểm quan sát cũng cho thấy chất lượng hình ảnh khác nhau.

Còn Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết hiện tượng này xảy ra khi tên lửa được phóng lên ở độ cao lớn, qua tầng bình lưu hoặc cao hơn.

Khi đó các luồng khí thải từ động cơ tên lửa (gồm hơi nước, khí đẩy và các chất hóa học) bị ánh sáng mặt trời chiếu từ phía dưới đường chân trời. Các hạt này sẽ phản xạ ánh sáng, tạo thành vệt sáng trắng hoặc màu sắc rực rỡ, kéo dài và lan tỏa giữa trời đêm.