Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, quy định công dân Việt Nam hết tuổi lao động mà thời gian tham gia vào quỹ BHXH chưa đủ 15 năm vẫn được nhận tiền trợ cấp hàng tháng từ quỹ. Sau 70 tuổi đến 75 tuổi (tuỳ đối tượng), người già tiếp tục nhận được tiền trợ cấp hàng tháng từ ngân sách Nhà nước, nếu họ không có lương.
Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hằng tháng dựa trên thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động. (Ảnh minh họa)

Số tiền được hưởng khi chưa đóng đủ 15 năm từ ngày 01/07/2025 là bao nhiêu?

Theo Bộ Nội vụ, người lao động khi hết tuổi lao động nếu không đủ thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu (15 năm) và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (70-75 tuổi), nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu thời gian đóng BHXH mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình.

Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hằng tháng dựa trên thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động.

Tuy nhiên, để hướng dẫn quy định trên, Bộ Nội vụ đang đề nghị Chính phủ quy định rõ mức hưởng trợ cấp hằng tháng thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội, tức là 500.000 đồng. Trường hợp số tiền đã đóng không đủ để hưởng đến lúc nhận trợ cấp hưu trí xã hội của Nhà nước thì người lao động có thể đóng phần còn thiếu.

Nếu người đang hưởng trợ cấp hằng tháng chết khi chưa hết thời hạn hưởng thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận.

Ví dụ: Ông A là công dân Việt Nam, có thời gian đóng BHXH 10 năm. Tháng 9-2025, khi ông A đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định thì ông có một số lựa chọn sau:

Đóng một lần cho thời gian đóng BHXH còn thiếu là 5 năm để đủ điều kiện hưởng lương hưu; hưởng trợ cấp hưu trí hàng theo số năm đã đóng BHXH; bảo lưu thời gian đóng BHXH để tiếp tục tham gia khi thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc hoặc đóng BHXH tự nguyện khi có điều kiện; hưởng BHXH một lần.

Như vậy, nếu ông A không đóng một lần cho thời gian còn thiếu hoặc đóng tiếp BHXH tự nguyện, không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu thời gian đóng BHXH, ông có thể chọn hưởng trợ cấp hằng tháng. Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng, ông được ngân sách Nhà nước đóng BHYT.

Khi nào được nhận trợ cấp từ Nhà nước?

Cũng theo quy định của Luật BHXH, sau khi người lao động nhận hết tiền từ quỹ BHXH do mình đóng như nêu ở trên, họ sẽ được nhận tiền từ quỹ bảo hiểm hưu trí do ngân sách Nhà nước chi.

Tuy nhiên, điều kiện nhận trợ cấp từ Nhà nước là người già phải đủ 70 – 75 tuổi, tùy đối tượng. Cụ thể, 70 tuổi đối với người thuộc hộ nghèo và cận nghèo, 75 tuổi đối với các đối tượng không thuộc hai nhóm trước đó.

Để triển khai quy định trên, Bộ Y tế cũng đang đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về trợ cấp hưu trí xã hội. Trong đó, cơ quan soạn thảo đề xuất mức trợ cấp hưu trí xã hội giữ nguyên như hiện này là 500.000 đồng/tháng.

Tuy nhiên, người già đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng khi chết thì tổ chức, cá nhân lo mai táng được nhận hỗ trợ chi phí mai táng với mức là 10 triệu đồng.

Như vậy, tuổi nhận trợ cấp hưu trí của người già đã giảm 5 tuổi so với quy định hiện hành (80 tuổi) và có thêm khoản trợ cấp khi qua đời.

Bộ Y tế cho biết việc giảm tuổi trợ cấp hưu trí làm tăng số người hưởng chính sách này thêm 100 nghìn người. “Như vậy, tổng số đối tượng thuộc diện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội dự kiến trong thời gian tới tăng lên khoảng 1,6 triệu người…”- Bộ Y tế cho biết.

Với mức trợ cấp hưu trí 500.000 đồng mỗi tháng, Bộ Y tế dự kiến tổng kinh phí thực hiện là 800 tỉ đồng mỗi tháng, tương đương 9.600 tỉ đồng mỗi năm.

Năm 2025, thời gian thực hiện các chính sách nêu trên từ 1-7, kinh phí dự kiến là 4.800 tỉ đồng.