Chênh lệch với thế giới nới rộng do đâu?

Sáng nay (7/5), giá vàng miếng SJC niêm yết ở mức 122,7 triệu đồng/lượng, cao hơn giá vàng thế giới quy đổi khoảng hơn 16 triệu đồng/lượng. Như vậy, chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới lại quay về mức cao kỷ lục như trước thời điểm Ngân hàng Nhà nước tung ra các giải pháp can thiệp thị trường vàng (trong đó có giải pháp đấu thầu vàng, bán vàng cho nhóm ngân hàng quốc doanh để các ngân hàng này bán trực tiếp cho người dân…).

Trong báo cáo vừa gửi tới Quốc hội việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết năm 2024 cơ quan này triển khai đồng bộ các giải pháp tăng cường quản lý thị trường vàng, xử lý tình trạng chênh lệch ở mức cao giữa giá vàng miếng trong nước và vàng quốc tế theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện cung vàng miếng ra thị trường thông qua đấu thầu bán vàng miếng và bán vàng miếng trực tiếp, giúp thu hẹp đáng kể chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC trong nước và giá vàng thế giới. Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp các bộ, ngành chức năng thanh tra hoạt động kinh doanh vàng của một số đơn vị, doanh nghiệp để từng bước chấn chỉnh hoạt động này; chuyển thông tin về kết quả thanh tra có liên quan đến cơ quan có thẩm quyền để xác minh, điều tra, xử lý theo quy định và hiện đang hoàn thiện kết luận thanh tra.

Kết quả, đến cuối năm 2024, chênh lệch giá vàng miếng SJC trong nước và giá thế giới đã được kiểm soát và duy trì ở biên độ phù hợp, từ mức chênh lệch khoảng 25% tại thời điểm cao nhất xuống còn khoảng 3-5 triệu đồng/lượng (tương đương khoảng 5-7%).

Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2025, giá vàng thế giới liên tục phá vỡ mức kỷ lục trước đó. Ngân hàng Nhà nước chỉ ra 3 nguyên nhân khiến giá vàng quốc tế tăng.

Cụ thể, bất ổn chính trị, xung đột quân sự, cạnh tranh chiến lược gia tăng trên phạm vi toàn cầu; nhiều ngân hàng trung ương và quỹ đầu tư đẩy mạnh mua vào vàng để bổ sung dự trữ ngoại hối cũng là lý do quan trọng khiến giá vàng tăng; Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế đối ứng cao với các quốc gia trên thế giới đã tác động tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư và tăng trưởng kinh tế thế giới, khiến dòng tiền của nhà đầu tư có xu hướng đổ vào vàng…

Nhiều người dân miệt mài xếp hàng mua vàng tại nhiều cửa hàng khi giá vàng tăng cao.

Cho tới đầu tháng 4, chênh lệch giá vàng trong nước và giá thế giới tiếp tục được kiểm soát và duy trì ở biên độ khoảng 3-5 triệu đồng/lượng (tương đương 5%-7%); có thời điểm chỉ còn trên dưới 1 triệu đồng/lượng (tương đương 1%-2%) vào đầu năm. Tuy vậy, Ngân hàng Nhà nước cũng thừa nhận đến ngày 23/4, chênh lệch giá vàng miếng SJC trong nước và thế giới quy đổi ở mức khoảng 14,48 triệu đồng/lượng, tương đương chênh lệch 13,62%.

Ngân hàng Nhà nước chỉ ra loạt nguyên nhân khiến chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới doãng rộng trở lại trong tháng 4.

Một là, tâm lý kỳ vọng việc giá vàng thế giới tiếp tục tăng trong bối cảnh các chính sách thuế quan của Chính quyền Tổng thống Trump dự kiến tác động tiêu cực đến kinh tế toàn cầu; lộ trình chính sách tiền tệ khó lường của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed); diễn biến địa chính trị thế giới căng thẳng; các cú sốc giá cả hàng hóa có thể phát sinh khiến nhu cầu mua vàng tăng.

Hai là, nguồn cung vàng miếng trên thị trường chưa được tăng thêm từ đầu năm 2025 đến nay, thị trường ngoại hối và thị trường vàng tương đối ổn định nên từ đầu năm 2025 đến nay Ngân hàng Nhà nước không phải can thiệp thị trường.

Ngoài các nguyên nhân trên, Ngân hàng Nhà nước cho rằng không loại trừ nguyên nhân có một số doanh nghiệp, cá nhân lợi dụng tình hình biến động của thị trường để đầu cơ, thổi giá, trục lợi.