Tâm lý bất ổn và lo lắng dài hạn

Theo ThS Nguyễn Tuấn Anh, chuyên gia chính sách công, hơn 54% cán bộ sẵn sàng nghỉ việc dù không nằm trong diện tinh giản là số liệu đáng suy ngẫm đồng thời là tiếng chuông cảnh báo về vấn đề ổn định và phát triển đội ngũ cán bộ trong giai đoạn cải cách hành chính hiện nay.

Chuyên gia nhận định, về ngắn hạn xu hướng rời bỏ khu vực công có thể gây thiếu hụt nhân lực ở nhiều vị trí then chốt, đặc biệt tại cấp cơ sở và ở các lĩnh vực chuyên môn cao như giáo dục, y tế, tài chính – kế toán, công nghệ thông tin.

Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính và mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp.

“Về dài hạn, nếu không có giải pháp kịp thời, nền hành chính có thể đối mặt với tình trạng “chảy máu chất xám”, mất đi đội ngũ cán bộ giàu kinh nghiệm, làm suy giảm năng lực quản trị công và cản trở các mục tiêu cải cách. Đồng thời, sự ra đi tự nguyện của cán bộ không thuộc diện tinh giản cũng có thể tạo hiệu ứng tiêu cực, làm giảm tinh thần và niềm tin trong toàn bộ hệ thống công vụ”, ông nói.

Ngoài thu nhập quá thấp, áp lực công việc lớn, các vấn đề về sức khỏe, thiếu kỹ năng,… như khảo sát của Viện nghiên cứu phát triển TPHCM, ông Tuấn Anh cho rằng xu hướng này còn xuất phát từ tâm lý bất ổn và lo lắng dài hạn của cán bộ.

“Dù không thuộc diện tinh giản ở thời điểm hiện tại, nhưng nhiều người vẫn có xu hướng lo ngại về các đợt tinh giản tiếp theo hoặc nghi ngờ về khả năng giữ được vị trí trong dài hạn. Sự dao động tâm lý là điều dễ hiểu”, ThS Nguyễn Tuấn Anh nói.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục Nghề nghiệp TPHCM, nhận xét khảo sát của Viện nghiên cứu phát triển TPHCM phản ánh đúng thực tế trong quá trình sắp xếp bộ máy công vụ hiện nay.

“Công chức, viên chức đang chịu áp lực do phải xử lý khối lượng công việc hành chính lớn, trong khi chính sách tiền lương chưa có thay đổi đáng kể. Mặt khác, họ còn phải đối mặt với áp lực nếu không đáp ứng được yêu cầu công việc có thể bị đào thải, còn nếu làm tốt thì lại dễ dẫn đến sai sót.

Trong tổng hợp báo cáo khảo sát, cần đặc biệt chú ý phân tích sâu số liệu 54% cán bộ, gần 43% công chức và 34% viên chức tại TPHCM sẵn sàng rời đi nếu có cơ hội tốt hơn.

Có một vấn đề là phần lớn người tham gia khảo sát lại chưa xác định rõ cơ hội tốt hơn là gì, cho thấy tâm lý thiếu an tâm và niềm tin vào tương lai nghề nghiệp trong khu vực nhà nước. Đây là dấu hiệu cảnh báo về sự bất ổn trong đội ngũ.

Vì vậy, các cơ quan quản lý cần nghiên cứu kỹ lưỡng, thấu đáo để có giải pháp phù hợp trong bố trí nhân sự, điều chỉnh chính sách và ổn định nguồn lực cho giai đoạn tới”, chuyên gia chia sẻ.

Cải thiện chính sách thu nhập và đãi ngộ linh hoạt

Theo ThS Nguyễn Tuấn Anh, để giải quyết vấn đề này, TPHCM có thể phối hợp với Bộ Nội vụ và các bộ ngành liên quan để kiến nghị xây dựng một số chính sách đột phá.

“Giải pháp đầu tiên là áp dụng chính sách thu nhập và đãi ngộ linh hoạt theo vị trí việc làm và hiệu quả công tác. Việc áp dụng cơ chế trả lương theo vị trí việc làm, có thưởng theo kết quả đầu ra và đặc thù công việc là điều tối cần thiết để giữ chân người giỏi. Riêng đối với TPHCM, Nghị quyết số 98 đã mở ra cơ chế thí điểm nhiều mô hình mới, trong đó có mô hình thu nhập tăng thêm gắn với hiệu quả công việc”, ông nói.

Giải pháp tiếp theo là cải cách quy trình đánh giá, sử dụng và bổ nhiệm cán bộ theo hướng minh bạch, trọng dụng người tài. TPHCM cần tạo cơ chế “trải thảm đỏ” cho cán bộ giỏi, đặc biệt là những người đang mang tâm lý dao động nhưng chưa rời khỏi hệ thống.

“Một trong những giải pháp mà TPHCM đang thực hiện là đề xuất thí điểm cơ chế thi tuyển lãnh đạo cấp phòng và cấp sở, tạo sân chơi công bằng, chuyên nghiệp để phát hiện và giữ chân nhân sự chất lượng cao”, chuyên gia phân tích.

Ông cho rằng thành phố cần đặc biệt chăm lo đến yếu tố tinh thần và môi trường làm việc của cán bộ.

“Không chỉ cải thiện lương bổng, cán bộ, công chức cũng cần được công nhận, tôn trọng và trao quyền thực chất. Xây dựng văn hóa tổ chức hiện đại, đề cao sự sáng tạo, liên thông giữa các thế hệ và giảm bớt thủ tục hành chính nội bộ cũng là yếu tố quan trọng giúp đội ngũ yên tâm công tác.

Tôi tin rằng nếu có sự đồng bộ giữa chính sách của Trung ương và nỗ lực từ địa phương như TPHCM thì đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức không chỉ ở lại mà còn có thêm động lực để cống hiến và phát triển lâu dài trong hệ thống công vụ”, theo vị chuyên gia hành chính công.

Ông Trần Anh Tuấn nhấn mạnh vấn đề cần quan tâm nhất chính là sớm cải cách quy trình hành chính công vụ toàn diện, phù hợp cơ cấu tổ chức mới.

“Cùng với đó, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, khoa học quản lý hiện đại, lựa chọn và đào tạo nhân sự phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Đặc biệt, việc ban hành chính sách tiền lương mới cho công chức, viên chức hết sức cấp thiết, nhằm tạo sự yên tâm, công bằng và khuyến khích cống hiến dựa trên năng lực và hiệu quả thực thi công vụ”, chuyên gia nhận định.