Giá vàng trong nước hiện đang cao hơn thế giới tới 13-14 triệu đồng mỗi lượng. (Ảnh: Vietnam+)

Trong báo cáo vừa gửi tới Quốc hội về việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng và các chủ thể khác tham gia thị trường.

Giá vàng tăng cao do tâm lý kỳ vọng

Theo đó, năm 2024, cơ quan này triển khai đồng bộ các giải pháp tăng cường quản lý thị trường vàng, xử lý tình trạng chênh lệch ở mức cao giữa giá vàng miếng trong nước và vàng quốc tế theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Trong đó, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện cung vàng miếng ra thị trường thông qua đấu thầu bán vàng miếng và bán vàng miếng trực tiếp, giúp thu hẹp đáng kể chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC trong nước và giá vàng thế giới; đồng thời, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp các Bộ, ngành chức năng thanh tra hoạt động kinh doanh vàng của một số đơn vị, doanh nghiệp để từng bước chấn chỉnh hoạt động này. Ngân hàng Nhà nước đã chuyển thông tin về kết quả thanh tra có liên quan đến cơ quan có thẩm quyền để xác minh, điều tra, xử lý theo quy định và hiện đang hoàn thiện kết luận thanh tra.

Kết quả, đến cuối năm 2024, chênh lệch giá vàng miếng SJC trong nước và giá thế giới đã được kiểm soát và duy trì ở biên độ phù hợp, từ mức chênh lệch khoảng 25% tại thời điểm cao nhất xuống còn khoảng 3-5 triệu đồng/lượng (tương đương khoảng 5-7%).

Cũng theo Thống đốc, trong những tháng đầu năm 2025, giá vàng thế giới liên tục phá vỡ mức kỷ lục trước đó. Nguyên nhân chủ yếu khiến giá vàng quốc tế tăng là do bất ổn chính trị, xung đột quân sự, cạnh tranh chiến lược gia tăng trên phạm vi toàn cầu như xung đột quân sự Nga-Ukraine kéo dài, kéo theo đó là các biện pháp trừng phạt, trả đũa lẫn nhau về kinh tế, chính trị giữa Nga với Mỹ và đồng minh.

Ngoài ra xung đột quân sự giữa Israel và các quốc gia, lực lượng Hồi giáo tại Trung Đông, nhiều ngân hàng trung ương và quỹ đầu tư đẩy mạnh mua vào vàng để bổ sung dự trữ ngoại hối cũng là lý do quan trọng khiến giá vàng tăng. Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế đối ứng cao với các quốc gia trên thế giới đã tác động tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư và tăng trưởng kinh tế thế giới, khiến dòng tiền của nhà đầu tư có xu hướng đổ vào vàng…

Giá vàng thế giới tăng mạnh lên 3386 USD/ounce. (Nguồn: Hội đồng vàng Thế giới)

Trong nước, giá vàng miếng SJC diễn biến cùng chiều với giá thế giới. Với các giải pháp quản lý đồng bộ, cho tới đầu tháng 4/2025 chênh lệch giá vàng trong nước và giá thế giới tiếp tục được kiểm soát và duy trì ở biên độ khoảng 3-5 triệu đồng/lượng (tương đương khoảng 5%-7%); có thời điểm chỉ còn trên dưới 1 triệu đồng/lượng (tương đương khoảng 1%-2%) vào đầu năm 2025.

Tuy nhiên đến thời điểm này, chênh lệch giá vàng miếng SJC trong nước và thế giới quy đổi ở mức 14,48 triệu đồng/lượng (tương đương khoảng 13,62%).

Thống đốc cho biết nguyên nhân giá vàng miếng SJC trong nước tăng với tốc độ nhanh hơn giá vàng thế giới và chênh lệch giá vàng miếng SJC trong nước và thế giới tăng cao từ đầu tháng 4/2025 chủ yếu là do: Tâm lý kỳ vọng việc giá vàng thế giới tiếp tục tăng trong bối cảnh các chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Trump dự kiến tác động tiêu cực đến kinh tế toàn cầu; lộ trình chính sách tiền tệ khó lường của Fed; diễn biến địa chính trị thế giới căng thẳng; các cú sốc giá cả hàng hóa có thể phát sinh khiến nhu cầu mua vàng tăng; nguồn cung vàng miếng trên thị trường chưa được tăng thêm từ đầu năm 2025 đến nay, thị trường ngoại hối và thị trường vàng tương đối ổn định nên từ đầu năm 2025 đến nay Ngân hàng Nhà nước không phải can thiệp thị trường.

Ngoài các nguyên nhân trên, Ngân hàng Nhà nước cho biết không loại trừ nguyên nhân có một số doanh nghiệp, cá nhân lợi dụng tình hình biến động của thị trường để đầu cơ, thổi giá, trục lợi.

“Mặc dù giá vàng trong nước tăng cao, tuy nhiên những biến động này trước mắt chưa ảnh hưởng tới việc điều hành chính sách tiền tệ và ổn định kinh tế vĩ mô. Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường vàng trong nước và quốc tế, phối hợp với các cơ quan hữu quan để tăng cường công tác quản lý và có biện pháp ổn định thị trường vàng theo thẩm quyền,” báo cáo nêu rõ.

Sẽ thanh tra thị trường vàng

Người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước cho biết, hiện thị trường vàng vẫn chưa thực sự ổn định bền vững, vẫn chịu tác động bởi yếu tố tâm lý, kỳ vọng, tiềm ẩn rủi ro tác động đến thị trường tiền tệ, ngoại hối. Bên cạnh các giải pháp từ phía Ngân hàng Nhà nước, để ổn định thị trường vàng một cách bền vững cần có sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ phối hợp với các Bộ ngành liên quan tăng thanh tra hoạt động kinh doanh vàng. (Ảnh: Vietnam+)

Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục làm tốt công tác truyền thông để kịp thời cung cấp các thông tin về chủ trương, giải pháp, chính sách quản lý thị trường vàng, ổn định tâm lý thị trường.

Dự kiến, Ngân hàng Nhà nước sẽ sớm sửa Nghị định 24/2012 về quản lý thị trường vàng theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Đặc biệt sẽ phối hợp với các Bộ, ngành liên quan (Bộ Công an, Bộ Công thương, Bộ Tài chính…) để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng và các chủ thể khác tham gia thị trường. Việc này nhằm kịp thời phát hiện những sơ hở, vi phạm để xử lý nghiêm./.