Tôi vốn là giám đốc một công ty vừa và nhỏ ở Hà Nội, sự nghiệp coi như đã ổn định. Nhưng chuyện tình cảm thì tôi lại hết sức thận trọng. Tôi sợ nhất gặp phải người chỉ yêu vì tiền, vì danh. Chính vì vậy, trước khi tiến tới hôn nhân với Mai – cô gái mà tôi rất yêu – tôi quyết định “thử lòng” em.

Tôi nhờ chú Tám trong làng cho mượn căn nhà cấp bốn lụp xụp của chú, dặn đi dặn lại mẹ ở quê giữ bí mật. Tôi muốn biết, khi đối diện với cảnh nghèo khó, Mai sẽ phản ứng thế nào.

Cuối tuần, tôi đưa Mai về. Trên đường đi, tôi giả bộ ái ngại:
– Nhà anh ở quê nghèo lắm, chỉ sợ em thất vọng.
Mai chỉ cười:
– Em cưới anh, chứ đâu cưới cái nhà.

Nhưng lòng tôi vẫn thấp thỏm.

Khi vừa đến nơi, căn nhà mái ngói cũ kỹ, vách nứt loang lổ hiện ra. Bên hiên, một bà cụ tóc bạc, dáng người gầy gò – chính là mẹ tôi đang ngồi chờ. Tôi nhìn sang Mai, cố tình quan sát phản ứng.

Không chút do dự, em bước nhanh tới, lễ phép cúi chào:
– Con chào mẹ.
Rồi em tự nhiên xắn tay áo, bưng nước mời, còn hỏi mẹ có mệt không, cần gì để em phụ.

Trong khi tôi còn đang ngạc nhiên thì Mai rút từ túi ra một mảnh giấy gấp gọn đưa cho mẹ. Tôi thoáng hoảng hốt, nghĩ bụng: “Không lẽ em viết sẵn điều kiện gì đây?”.

Nhưng khi mẹ mở ra, đôi mắt bà đỏ hoe. Tôi cầm lên đọc: “Con xin phép gửi mẹ ít tiền sửa lại mái nhà dột, để mẹ đỡ vất vả. Sau này khi về làm dâu, con sẽ cùng anh ấy lo cho mẹ nhiều hơn.”

Tôi sững sờ. Lúc đó, tôi thấy mình thật nhỏ bé và xấu hổ. Tôi là giám đốc, tôi có tiền, tôi có thể cho Mai một cuộc sống sung túc, vậy mà vẫn nghi ngờ lòng em, dùng cách cũ kỹ này để thử thách.

Mẹ tôi run run nắm tay Mai:
– Con gái à, chỉ cần con thương anh nó, thương mẹ là đủ rồi.

Đêm ấy, tôi thú thật toàn bộ sự thật: ngôi nhà này không phải của tôi, tôi chỉ mượn để thử lòng. Tôi còn lo sợ Mai giận dỗi. Nhưng em chỉ nhìn tôi, ánh mắt vừa buồn vừa thương:
– Em buồn vì anh chưa đủ tin em. Nhưng thôi, lần này em bỏ qua. Chỉ mong sau này, chúng ta luôn thành thật với nhau.

Nghe vậy, tôi ôm em vào lòng. Khoảnh khắc ấy, tôi biết chắc rằng mình đã tìm được người phụ nữ xứng đáng để đi cùng đến cuối đời.